De burgemeester van Enschede heeft hiertoe een mandaat verleend aan de ambtenaren van de politie, die actief zijn in de grootste stad van Overijssel.
Op basis van de Algemene plaatselijke verordening (APV) heeft de burgemeester de bevoegdheid om personen tijdelijk te weren uit een bepaald gebied in de gemeente. Dat bevel kan de burgemeester geven als personen de APV overtreden, de openbare orde verstoren, overlast veroorzaken, de gezondheid of zedelijkheid aantasten. De politie is belast met de handhaving van de openbare orde en treedt op tegen overtredingen van de APV. Om dat werk als handhaver en hoeder van de openbare orde nog effectiever te kunnen doen, kan de politie na een waarschuwing of proces-verbaal ook een gebiedsontzegging voor één dag opleggen. Dit met als doel om de openbare orde en rust in een gebied sneller te herstellen.
In een groot aantal Nederlandse gemeenten verleenden burgemeesters dit mandaat al eerder aan de lokale politie. Op basis van de goede ervaringen elders in het land deed de politieleiding in Enschede ook een verzoek voor dit mandaat bij de burgemeester van Enschede. Iris Baalhuis, Teamchef politie basisteam Enschede: “We kunnen in bepaalde situaties, bijvoorbeeld bij ordeverstoringen of bij drugshandel op straat, soms voor langere tijd druk zijn met dezelfde personen, die zich misdragen en/of overtredingen begaan en blijven rondhangen. Dan kan de gebiedsontzegging ons helpen om sneller de-escalerend op te treden. We kunnen de openbare orde daardoor nog effectiever handhaven en ook eventuele verdere incidenten voorkomen.”
Een gebiedsontzegging wordt, in beginsel, slechts gegeven als een waarschuwing of proces-verbaal na een overtreding niet het gewenste effect heeft gehad en er opnieuw een overtreding plaatsvindt. Afhankelijk van omstandigheden en strafbare feiten kan een gebiedsontzegging ook direct bij een eerste overtreding worden opgelegd. Dit kan bijvoorbeeld aan de orde zijn bij ernstige overtredingen en wanordelijkheden. Overtreding van een gebiedsontzegging is strafbaar. Er kan een aanhouding en boete volgen.
Afhankelijk van de locatie waar de overtreding is gepleegd, geldt de opgelegde gebiedsontzegging alleen voor een specifiek gebied binnen de gemeente Enschede. De vier gebieden zijn: Binnenstad van Enschede, gebied rond De Grolsch Veste, noordelijk grensgebied bij Glanerbrug en zuidelijk grensgebied bij Glanerbrug.
De burgemeester kan gebiedsverboden opleggen op grond van artikel 172a van de Gemeentewet. In 2021 gebeurde dat 24 keer. In 2022 legde de burgemeester 30 gebiedsverboden op en in 2023 14.